مدارس و نظام آموزشی آلمان



تحصیل در مدارس آلمان

مدارس SonderSchule

این مدارس، مدارسی هستند که مخصوصا برای دانش اموزان ناتوان و نیازهای جسمانی آنها ایجاد شده است. مدارس SonderSchule دارای وسایل کمکی کافی در این زمینه می باشد. قوانینی که در هر ایالت برای مدارس SonderSchule وجود دارد، کاملا مشابه به هم نیست و این قوانین بر اساس ناتوانی این دانش آموزان تنوع خواهد داشت. والدین یا قیم های دانش آموزان ناتوان با مراجعه به مدارس SonderSchule می توانند فرزند خود را به این مدارس معرفی و ثبت نام کنند. در این ثبت نام با گرفتن آزمون که توسط معلمان مدرسه SonderSchule گرفته می شود، سطح یک دانش آموز ناتوان مشخص می شود. همچنین، آزمایشات پزشکی، روان شناسی و ... نیز در روند ثبت نام مدرسه SonderSchule انجام می شود.
در بخش های زیر جزییات بیشتری در مورد مدرسه SonderSchule گفته می شود.

جزییات مدارس SonderSchule

در این مدارس چند فرم وجود دارد که برای کند ذهن ها، ناتوانی های فکری، ناتوان جسمی، ناتوان شنوانی، بینایی و ناتوانی تکلم و همچنین برای اختلالات رفتاری وجود دارد. درصدی از مدارس SonderSchule به صورت خصوصی است و برای آموزش حس هایی که در دانش آموزان ناتوان کامل تخریب شده، اختصاص دارد. تعداد زیادی از این مدارس نیمه وقت هستند. تقریبا 50 درصد از دانش آموزان ناتوان در مدارسی برای آموزش ناتوان ها نگهداری می شوند. اما فقط 15 درصد از دانش آموزان مدرسه SonderSchule مشکلات رفتاری دارند و برای این منظور ثبت نام شده اند. این مدرسه در دسترسی به اهدافش بسیار موفق عمل کرده است.

گواهی نامه Hauptshule و Realschule

دانش آموزان ناتوان حسی اصولا از شرایط ضروری برای گواهی نامه Hauptshule برخوردار هستند. همچنین، دانش آموزانی که ناتوان بینایی و شنوایی هستند، از شرایط ضروری برای گواهینامه Realschule یا دریافت مدرک Abitur از مدرسه SonderSchule برخوردار هستند.

دانش آموزان ناتوان و مدرسه Grundschuele و Hauptschule

دانش آموزان ناتوان اصولا در مراکز استثنایی تحت آموزش و مراقبت قرار می گیرند اما در مدرسه Grundschuele و Hauptschule دارای تعداد کمی از این دانش آموزان ناتون هستند. این دانش آموزان در مدرسه Grundschuele در یادگیری، لغوی و از نظر رفتاری کمی ناتوان محسوب می شدند. معلمان تا زمانی که این دانش اموزان از مدرسه Grundschuele فارغ التحصیل شوند، برای آنها ناتوان بسیار تلاش می کنند حتی گاهی لازم میشود برای دانش آموزان ناتوان کلاس تکراری گذاشته شود. هر چند مسئولیت اضافی معلمان بیشتر شده اما سایر دانش آموزان کلاس می توانند از وجود این دانش آموز مواردی مانند بردباری، آرامی و شکر خدا را بیشتر بیاموزند. چند نفر از اولیای دانش آموزان دیگر نیز به این مساله اشاره داشتند که همگام سازی دانش آموزان ناتوان با سایز دانش آموزان در مدرسه Grundschuele باعث می شود که موفقیت بیشتر سایر دانش آموزان نیز تضمین شود.

حمایت معلمان مدرسه Grundschuele

این معلم ها که در کلاس خود دانش آموزان ناتوان جسمی و رفتاری دارند، از حمایت های آموزشی نیز در دوره تدریس خود بهره مند می شوند. این معلمان به دلیل این که 5 ساعت در هفته به صورت ویژه برای دانش آموزان ناتوان وقت می گذارند، بودجه ای مجزا برای آنها تخصیص داده می شود.

حضور دانش آموزان با استعداد

در دوره های مدارس Grundschule هیچ برنامه ریزی جهت پیشرفت دانش آموزان با استعداد در ابتدای 4 سال تحصیلی آنها انجام نشده است. البته برای بعضی از دانش آموزان این کار توسط معلمان مدرسه Grundschule انجام می شود و به آنها تکالیف و درس اضافه می دهند. این کار معلمان باعث تقویت هوش و انگیزه دانش آموزان با استعداد در مدرسه Grundschule می شود.

مدرسه Gymnasium

در پایه پنجم دبستان یک سیستم آموزشی سه گانه وجود دارد که برای ارتقای دانش آموزان باهوش و رفتن به مدرسه Gymnasium طراحی شده است. در مدرسه Gymnasium تمامی معیارها و حهت یابی آموزشی بر پاییه رقابت می باشد. معیارهایی که در مدرسه Gymnasium وجود دارد، نشان دهنده این است که دانش آموزانی که به این مدرسه ورود پیدا میکنند، از توانایی بالای استعداد و هوش برخوردار می باشند. معلمان این مدرسه بیان کرده اند که به دانش آموزان با استعداد اجازه داده می شود که یک پایه را جهشی جلو ببرد. اما این کار روند خاضی ندارد و گاها بعضی دانش آموزان در این مدرسه Gymnasium گفته اند که همکلاسی هایی دارند که پایه 11 را جهشی خوانده اند. همچنین، دانش آموزان این مدرسه اعتقاد دارند که در پایه های 12 و 13 فرصت پیشتری برای یادگیری زبان Leistung Skurse وجود دارد. گاها در بعضی زمان ها مدارس Gymnasium قعالیت ، رقابت تحصیلی یا سمینار خارج از برنامه مدرسه Gymnasium برای دوره تحصیلی دانش آموزان اضافه می کنند تا بتوانند باعث پیشرفت دانش آموزان با استعداد شوند. اما از نظر معلمان و دانش آموزان این مقدار کم است. ولی به دلیل اینکه مطالعه ی ما در این زمینه کم بود، نمی توانید با اطمینان این مساله را تخمین بزنیم. اما میزان شرکت دانش آموزان در این برنامه ها مبتنی بر عملکرد تحصیلی آنها در مدرسه Gymnasium دارد.

مدرسه Realschule – Hauptshule

در مدرسه Realschule – Hauptshule هیچ برنامه یا کلاس خاصی برای دانش آموزان با استعداد وجود ندارد. دانش آموزانی که خیلی عالی هستند، به این مدارس نمی آیند و اکثر آنها پس از آمدن به مدرسه Realschule – Hauptshule ، جابه جا می شوند و به مدرسه Gymnasium انتقال پیدا می کنند. فقط موردی وجود داشت که او دختر مسلمانی بود که نمیخواست وارد مدرسه Gymnasium شود و نیاز به مدرک Arbitur نداشت.

مدارس Gesamtschule

مدرسه Gesamtschule ارائه دهنده ی دوره های سیستم سه گانه Cو B ، A می باشد. دانش آموزانی که بسیار با استعداد هستند، همزمان با تحصیل در پایه ی 10 تحصیلی، در کلاس های آموزشی مربوط به دوره A نیز شرکت می کنند. مدارس Gesamtschule در بعضی از ایالت های آلمان دایر شده است. Gesamtschule مدرسه ای پر رقابت است که دانش آموزان در این مدراس برای یک زندگی اصولی نیز آماده می شوند. دانش آموزان پس از جدا شدن از مدرسه Grundschule وارد مدرسه Gesamtschule می شوند.

تفاوت مدرسه Gymnasium و مدرسه Gesamtschule

تفاوت مدرسه Gymnasium و مدرسه Gesamtschule در برتری مدرسه Gymnasium در مورد رسوم قومی و قبیله ای است و از این لحاظ فرصت بیشتری جهت پایان یافتن تحصیلات دانش آموزان با استعداد فراهم می کند.

آموزش مناسب و با هدف در آلمان

به طور کلی معلمان آلمان برای آموزش مناسب دانش آموزان، روی 3 هدف تاکید می کنند:

• پیوستن به جامعه
• توسعه ی شخصی و فردی دانش آموز
• فراگیری دانش ها و تخصص لازم

سه درسی که اهمیت زیادی برای اکثر معلمان دارد، ریاضی، زبان آلمانی و مطالعات می باشد. اما بعضی معلمان برای درس های مربوط به علوم طبیعی مانند شیمی زیست و فیزیک نیز اهمیت زیادی قائل هستند. عموم معلمان اعتقاد دارند که در آموزش 3 امر مهم باید به انجام برسد و باید دانش آموزان در زمینه اجتماعی، شخصی و فکر پیشرفت حاصل کنند. البته این امر باید مورد توجه والدین باشد که آموزش تنها در مدارس آلمان اتفاق نمی افتد و آموزش در خانواده و دوستان و جامعه نیز مطرح می شود. زمانی که مدرسه به پایان می رسد ، نباید آموزش متوقف شود و باید در دوران کار و شغل فرد ادامه داشته باشد.

مقایسه ی معلمان مدارس آلمان

• معلمان مدرسه Gymnasium بیشتر بر ضرورت اهداف علمی، فرهنگی آموزشی تاکید دارند.
• معلمان مدرسه haupt/realschule آموزش را به عنوان عامل اجتماعی کردن نوجوانان بر می شمرند.
• معلمان مدرسه gesamtschule برای ایجاد شدن انگیزه و اشتیاق در دانش آموزان دست به آموزش های فرعی و وظایف ابتدایی برای دانش آموزان می زنند.

معلمان مدرسه Gymnasium همیشه بر روی فهرستی از مهارت های خاص که باعث شکل گیری آموزش خوب می باشد، تاکید می کنند. به عنوان نمونه یکی از معلمان مدرسه Gymnasium می گوید یک دانش آموز باید حداقل یک یا دو زبان خارجی را مسلط باشد. همچنین باید آگاهی بالا از جریان های سیاسی، قدرت و درک صحبت و نظریات علمی و تفکر های انتقادی داشته باشد. معلمان مدرسه Gymnasium تاکید زیادی بر آموزش اجتماعی شدن دانش آموزان دارند. معلمان مدارس hanpt/Realschule عقیده دارند که باید برای آموزش مهارت های اصلی مانند خواندن، ریاضی، درک قوانین سیاسی دولت و کشور محل زندگی، زمان و هزینه گذاشت. تفاوت معلمان مدرسه Gymnasium در مقابل معلمان مدرسه hanpt/Realschule در اهمیت زیاد مدرسه Gymnasium برای اهمیت نقش های اجتماعی برای دانش آموزان است. آنها تاکید دارند که آموزش خوب زمانی بوجود می آید که دانش آموز بتواند با مشکلات و درگیری های مختلف اجتماعی برخورد درست داشته باشد و توانایی عبور از آنها را نیز داشته باشد. این به معنای فهمیدن مشکلات جامعه ی دموکراتیک است. در این زمینه معلمان مدرسه hanpt/Realschule معتقد هستند که در آموزش به این شکل جوانان، مدرسه به تنهایی نقش ایفا نمی کند و عوامل دیگری نیز دخیل هستند.

اتحاديه معلمان در آلمان (GEW)

این اتحادیه تعریف کلی از اهداف آموزش ارائه داده است که در این تعریف، سه هدف گنجانده شده است:

• سوق دادن مسیر زندگی دانش آموزان به سمت خودکفایی و مستقل شدن
• تصمیم گیری در مورد نقش های مختلف اجتماعی
• شکل دادن نقش فعال در جامعه و روابط اجتماعی

درگیریهای آموزشی سیستم مدارس آلمان

در اغلب موارد بعد از کلاس چهارم، دانش آموز باید یکی از مدارس Gymnasium , realschule، hanptschule ، يا gesamtschule را برای ورود انتخاب کند. دانش آموزان و معلمان از سیستم های آموزشی موجود در Gymnasium اصولا رضایت دارند و اغلب عقیده دارند که پذیرش دانش آموزان در این مدرسه بر اساس هوش صورت می گیرد. معمان در مدارس آلمان اعتقاد دارند که دانش آموزان عالی باید از یکدیگر تفکیک شوند تا بتوانند نیرو و توان آکادمیک خود را تکمیل کنند. همچنین، باید برای دانش آموزان موقعیت هایی پیش بیایید که بتوانند حرکت افزایشی از مدارس realschule به مدارس Gymnasium داشته باشند. این امکان بعد از کلاس چهارم و در ششم و دهم پیش می آید. همچنین، بعضی از معلمان مدارس آلمان اعتقاد دارند که پایه ی تحصیلی کلاس چهارم زمان زودی برای تصمیم گیری و انتخاب رفتن به یکی از مدارس آلمان است. طبق صحبتی که با یکی از اولیای دانش آموزان صورت گرفته، ایشان نظر داشتند که سیستم مدارس آلمان دانش آموزانی را که از نظر اجتماعی و روانشناسی خوب پیش رفته باشند، مناسب تقویت نمی کند. او همچنین معتقد بود که سیستم آموزشی مدارس آلمان شرق زمان زیادی را برای انتخاب مدارس آلمان توسط علاقه و توانایی های دانش آموزان صرف می کرده و این امر بسیار خوب و ضروری می باشد.

مقایسه سیستم نمره دهی مدارس آلمان

مدارس Gesamtschale معیارهای سختی در امتحان و شیوه نمره دادن دارند. معلم با نمره 1 در مدرسه Realschule برابر با معلم نمره 3 در مدرسه Gesamtschule می باشد. همچنین، دانش آموز مدرسه Gesamtschule با نمره ضعیف 4 یا 5 در با دانش آموز مدرسه Realschule با نمره 3 برابر است.
تقاوت نمره بندی در مدرسه Realschule و مدرسه Hauptschule حدودا تا یک و نیم نمره می باشد. در همه مدارس دو بار در سال کارنامه به دانش آموز داده می شود. نمره هر درس بر طبق چند قسمت برآورد می شود:

• نمره آزمون
• فعالیت کلاسی
• تکالیف
• آزمون های پی در پی

آزمون های اصلی

دانش آموزان مدرسه Hauptschule سالانه در 3 درس ضروری زبان آلمانی، ریاضی و انگلیسی به تعداد 6 تا 8 آزمون خواهند داد. در ایالت مرکزی کمتر از دانش آموزان مدرسه Hauptschule برای رفتن به کلاس بالاتر ممانعت می شود. دانش آموزان مدرسه Realschule برای درس ریاضی سالانه 6 آزمون اصلی می دهند. همچنین، برای درس علوم بیشتر کارهای عملی، تجربی و آزمایشگاهی نمره مورد نظر را تعیین می کند. آزمون های کتبی در مدرسه Realschule توسط خود معلمان تدوین می شود. اما این کار شیوه درستی نبوده زیرا گاها بعضی معلمان توانایی کمتری در زمینه تدوین یک آزمون دارند. زیرا سطح آزمون ها دچار سختی و آسانی می شد و این برای نمراه دانش آموزان هر کلاس تفاوت ایجاد می کرد. در مدارس آلمان نمره مردودی در دو درس زبان آلمانی و ریاضی باعث تکرار همان پایه می شود. اما اگر یک دانش آموز نمره بالاتری در سایر درس ها بگیرید، نمره مردودی درس دیگر جبران و در آن پایه امکان قبولی برای او فراهم می شود.
در ایالت جنوبی نمرات دانش آموزان مدرسه Realschule بر طبق 4 آزمون مباحث مقدماتی انگلیسی، زبان آلمانی، ریاضی و یک آزمون شفاهی 15 دقیقه ای مشخص می شود. این آزمون شفاهی در مورد کلاس های اخیر آن دانش آموز می باشد. دانش آموزان Realschule اگر نمره 5 یا بالاتر کسب کنند، برای رفتن به پایه ی بعدی منع می شوند.

آزمون تکمیلی

در ایالت مرکزی دانش آموزان Realschule با کسب کردن معدل رضایت بخش فارغ التحصیل می شوند. در ایالت جنوبی پس از گذراندن پایه دهم، از دانش آموزان یک آزمون تکمیلی نیز می گیرند. مانند Abitur در ایالت جنوبی. همچنین در ایالت جنوبی مقیاسی بین تمامی مدارس سالانه صورت می گیرد که میانگین نمرات مشخص می شود و این کار در روند تبلیغاتی کلاس ها و معلمان یا مدارس اهمیت ویژه ای دارد. البته از دانش آموزان Hauptschule در اکثر ایالت ها آزمون تکمیلی گرفته نمی شود و تنها رتبه ی آنها در مدرسه Hauptschule ملاک آموزش ها و کارآموزی های آینده آنها می باشد. همچنین دانش آموزان Hauptschule که دیپلم دارند، می توانند برای کارآموزی در هنرستان های فنی یا پاره وقت آماده شوند.