نحوه نگارش انگیزه نامه

SOP یا انگیزه نامه شخصی چیست و چه کاربردی دارد؟

SOP کوتاه شده  واژه­  Statement of Purpose است که به آن انگیزه نامه یا بیانیه اهداف گفته می‌شود.SOP، در حقیقت نامه‌ای است که شما برای دانشگاه مقصدتان ارسال می­‌کنید و از انگیزه ‌های خود برای تقاضای پذیرش در دانشگاه مورد نظر می­‌نویسید.

برخی از دانشجویان تصور می­‌کنند انگیزه نامه فقط یک نامه ­معرفی است و می­‌توان به سادگی آن را نوشت اما این طور نیست، بلکه SOP باید حاوی اطلاعاتی باشد که دانشگاه برای قبول کردن شما نیاز دارد.

آنها این سوالات را به طور مستقیم از شما نمی‌­پرسند اما اغلب در SOP شما به دنبال پاسخ این سوالات هستند:

• چرا می­‌خواهید در این دانشگاه تحصیل کنید؟
• چرا می­‌خواهید در این رشته تحصیل کنید؟
• چه چیزی درباره این دانشگاه یا کالج شما را جذب می‌کند؟
• چقدر در زمینه رشته­‌ای که برای آن اقدام کرده‌اید تجربه دارید؟
• می­‌خواهید چه تجربیات جدیدتری در این دانشگاه بدست بیاورید؟
• تصمیم دارید بعد از اتمام تحصیل‌تان چه کنید؟
• آیا می­‌خواهید به کار پژوهشی بپردازید یا به دنبال شغل هستید؟
• آیا می ‌خواهید با استاد خاصی کار تحقیقاتی انجام دهید؟ در صورتی که پاسخ شما بله است باید آنها را نام ببرید.
• آیا توانایی خاصی دارید که به درد برنامه ‌های علمی دانشگاه بخورد؟
• جدا از تحصیل و کار، تفریحات و علاقه‌مندی‌های‌تان چیست؟
• چه چیزی درباره کمیته دانشجویی و فرهنگ آن می­‌دانید؟
• چه ویژگی خاصی دارید که لازم است دانشگاه از آن مطلع باشد؟

این­ ها برخی از سوالاتی هستند که باید پیش از اینکه یک انگیزه نامه را بنویسید به آن­ها پاسخ بدهید. در واقع انگیزه‌نامه­‌تان باید حاوی چنین اطلاعاتی باشد.

بنابراین بهتر است ابتدا پاسخ هر سوال را جداگانه بنویسید و بعد سعی کنید آن­ها را طوری به هم ارتباط دهید که همانند یک داستان جذاب ، اعضای کمیته دانشگاه را به خواندن ترغیب کند.

از آنجایی که شما پیش از قبول شدن در دانشگاه مورد نظرتان امکان مصاحبه حضوری ندارید, تنها راه شناساندن خودتان و نشان دادن توانایی‌ها از طریق sop خواهد بود.  بنابراین باید سعی کنید داستان‌تان را به بهترین شکل ممکن بنویسید.

چگونه یک SOP یا انگیزه نامه بدون نقص و استاندارد بنویسیم؟

شما برای اینکه بتوانید یک SOP مستحکم و خوب بنویسید باید به نکاتی توجه کنید و از استراتژی­‌هایی پیروی نمایید. اگرچه اغلب افراد هرآنچه را به ذهن‌شان می ‌رسد در انگیزه نامه می­‌نویسند یا در اینترنت جستجو می‌کنند و انگیزه نامه­ های آماده را برای دانشگاه مورد نظرشان ارسال می‌نمایند اما برای اینکه انگیزه نامه­‌تان تاثیرگذارتر باشد باید خودتان اقدام به نوشتن آن کنید و از هر گونه رونوشت و کپی‌برداری پرهیز نمایید.

مطمئن باشید کمیته علمی دانشگاه SOP های بسیاری خوانده است و متوجه کپی‌کاری می‌­شود و این مساله تاثیر کار شما را از بین می­‌برد.

استراتژی‌هایی برای نوشتن انگیزه نامه اثرگذار و موفق

زمانی که می‌خواهید انگیزه نامه‌تان را بنویسید باید استراتژی خاصی را در ذهن داشته باشید. برای رسیدن به نتیجه‌ای مثبت، نباید از روی اینترنت و کورکورانه، متنی را کپی کنید یا هر آنچه به ذهن‌تان می‌آید به سرعت روی کاغذ پیاده کنید. باید از قبل به چارچوب دل‌خواه‌تان فکر کنید و با الگوبرداری از نمونه‌های مطلوبی که در سطح اینترنت وجود دارد به نتیجه‌ای قابل قبول برسید. باید درخشان و هوشمند به نظر برسید. شباهت‌تان به هزاران دانشجوی دیگر، راهی به جایی نخواهد برد.

متنتان را همانند یک داستان بنویسید نه یک بیانیه

شما در SOP خودتان را معرفی می ‌کنید و این اخبار نیست بلکه یک داستان است. اگر بتوانید این معرفی را با قلمی زیبا و نگارش صحیح بنویسید، اعضای کمیته علمی دانشگاه مورد نظرتان بیشتر با شما ارتباط برقرار می‌کنند و ترغیب می­شوند شما را قبول کنند.

دقیق باشید

هر نکته‌­ای که در SOP می‌آورید باید دقیق و مشخص بیان شود. فکر نکنید فقط باید از کلماتی استفاده کنید که خواننده را جذب می‌کند. بلکه باید به خوبی به جزییات بپردازید. مثلا این کافی نیست که بگویید «این رشته را انتخاب کردم زیرا به آن علاقه‌مند بودم»، در عوض توضیح دهید چرا به این رشته علاقه‌مند هستید و چه چیزی در آن برای‌تان جذاب است.

چه چیز موجب شده تا تصمیم بگیرید که کل زندگی‌ علمی و حرفه‌ای‌تان را به آن اختصاص بدهید، چه توانایی‌هایی را در خودتان می­ بینید که شما را برای این رشته مناسب می‌­سازد. برای بیان این موضوعات روشی جذاب و به یاد ماندنی پیدا کنید.

از به کار بردن عبارات و جملات کلیشه‌ای بپرهیزید. شما در انگیزه نامه، این فرصت را دارید تا بتوانید دقیقا از خواسته‌ها و اهداف‌تان بگویید. هر شخص هم قطعا اهداف و آرزوهای منحصر بفرد خودش را دارد. پس بهتر است، با خودتان روراست باشید و درباره تمایلات‌تان دقیق حرف بزنید.

شما به واسطه بیان نیات خود، دست به معرفی می‌زنید و اطلاعات زیادی درباره خودتان ارائه می‌دهید. البته پیدا کردن «چراها» گاهی بسیار دشوار است. یعنی شاید خودتان هم به سختی بتوانید به جملات دقیقی درباره اهداف قلبی‌تان برسید. ولی فکر کردن به آن ارزشش را دارد. چون هم خودتان، تکلیف مشخص‌تری برای زندگی‌تان خواهید داشت و هم کمیته بازرسی، شما را بهتر شناسایی خواهند کرد.

به نکات زیر دقت داشته باشید و سعی کنید در SOP نیز اینطور به نظر برسید:

• علاقه‌مند به رشته‌ای که انتخاب کرده‌­اید.
• یک دانشجوی باهوش که می­‌تواند حجم زیادی از کارهای علمی را به دوش بکشد و برای کارهای خود به خوبی برنامه‌ریزی کند.
• فردی که چه از لحاظ علمی چه اخلاقی آماده­ آموختن چیزهای جدید است.
• اهل چالش است و دوست دارد کارهای جدید را امتحان کند.
• می­‌تواند نماینده خوبی برای دانشگاه فعلی پس از فارغ التحصیلی باشد.
• نسبت به رشته خود و دانشگاه محل تحصیلش مسئولیت پذیر باشد.

اینها برخی از مواردی هستند که اغلب دانشگاه ‌ها در دانشجویان‌ جستجو می­‌کنند. اما باید دقت داشته باشید که نیازی نیست این نکات را در نگارش SOP ذکر کنید بلکه چیزی که می‌­نویسید و اطلاعاتی که درباره خودتان و سوابق‌تان ارائه می­ دهید هم نشان می­ دهد تا چه حد به این موارد نزدیک هستید. ضمن اینکه بخش زیادی از این صفات ، مثلا باهوش و زیرک بودن، از نحوه ­ نگارش SOP شما مشخص می‌­شود.

دروغ نگویید، خودتان باشید

داستان نوشتن به معنای داستان‌سرایی نیست. بلکه باید با توجه به حقایق نوشته شود. برای اینکه صفاتی که گفته شد را در SOP بیاورید نیاز نیست دروغ بگویید بلکه فقط خودتان باشید. شما قرار نیست همانند همه دانشجویان دیگر یک دانشگاه باشید بلکه گاهی تفاوت­‌هایی دارید که شما را منحصر به فرد می­‌سازد.

اگر به چیزی علاقه‌مند نیستید فقط برای جلب نظر دانشگاه آن را در انگیزه نامه‌­تان ننویسید. حتی اگر چیز خوبی برای گفتن ندارید نیز داستان‌سرایی نکنید و چیزی درباره‌­اش ننویسید. هرچه بیشتر خودتان باشید، احتمال قبولی‌تان هم بیشتر می‌شود.

از دیگران بخواهید انگیزه نامه­‌تان را بخوانند

پیش از ارسال SOP نه تنها خودتان باید آن را یکبار دیگر مرور کنید بلکه از دوستان‌تان نیز بخواهید آن را بخوانند و غلط‌‌یابی کنند. آنها به عنوان یک عنصر خارجی که شما را می‌شناسند بهتر می‌توانند به اضافه کردن نکات مهم درباره‌تان یا غلط‌گیری موارد گفته شده کمک‌تان کنند.

از اساتید خود کمک و مشاوره بگیرید. آنها بهتر می­‌دانند اساتید دانشگاه‌ها در انگیزه نامه به دنبال چه هستند. بنابراین می­‌توانند به شما بگویند چه چیزی را حذف و چه چیزی را به متن خود اضافه کنید.

از نوشته‌­های دیگران ایده بگیرید اما کپی نکنید. برای شروع می­‌توانید در اینترنت SOP های مختلفی پیدا کنید که به شما ایده و انگیزه بیشتری برای شروع نوشتن انگیزه نامه می‌­دهند اما هرگز آن­ ها را کپی نکنید و بگذارید خودتان در انگیزه نامه با اساتید و هیات علمی دانشگاه صحبتی مستقیم داشته باشید و به زبان خودتان به معرفی ویژگی‌های‌تان بپردازید. با این کار ممکن است به سرقت ادبی متهم شوید.

شما فقط قرار است با نحوه نگارش و سبک نوشتن یک انگیزه نامه آشنا شوید اما برای پر کردن اطلاعات آن حتما زمان بگذارید و حسابی فکر کنید.

جهت نگارش انگیزه نامه یا Statement of Purpose و کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره با کارشناسان موسسه توسعه علمی رویای پارسیان تماس بگیرید.

شیوه نگارش انگیزه نامه (SOP)

یکی از دشوارترین نوشته‌هایی که دانشجویان برای گرفتن پذیرش باید ارائه دهند انگیزه نامه است. ساختار انگیزه نامه نزد دپارتمان پذیرش دانشگاه ها از اهمیت به سزایی برخوردار است. معمولاً دانشجویان در انگیزه نامه های خود مطالب تکراری و یکنواخت را می نویسند. این نوشته ها جنبه های منحصر به فردی را راجع به دانشجویان ارائه نمی دهد. دانشجویان باید توجه داشته باشند دپارتمان پذیرش دانشگاه‌ها از طریق انگیزه‌نامه متوجه علاقه و اشتیاق آن ها به تحصیل در آن دانشگاه و رشته مورد نظر می شوند.

انگیزه نامه ها معمولاً با این جملات شروع می شوند:

“باعث افتخار من است که در رشته علوم دانشگاه شما پذیرفته شوم. زیرا از زمانی که به خاطر دارم، علاقه زیادی به علم داشته‌ام. از زماینکه تحصیل خود را در مدرسه شروع کردم، متوجه علاقه خود به علوم شدم.”

در حال حاضر اکثر انگیزه‌نامه‌ها ساختاری مشابه دارند. دانشجویان با کپی و ویرایش انگیزه‌نامه‌های دوستان و یا دانشجویان سال های قبل، نوشته هایی ساختگی و نامطلوب را به عنوان انگیزه نامه ارائه می دهند. اگر می خواهید انگیزه‌نامه شما در این گروه قرار نگیرد و دپارتمان پذیرش دانشگاه، در واپسین ساعات روز و حتی پس از خواندن صدها درخواست پذیرش، همچنان انگیزه‌نامه شما را به خاطر داشته باشد، باید متنی منحصر به فرد ارائه دهید. متنی که مختص خودتان باشد. “وینس گوترا” استاد دانشگاه آیووای شمالی اهمیت نوشته منحصر به فرد را با مثالی از انگیزه نامه یکی از متقاضیان رشته علوم کتابداری، روشن می‌کند. گوترا انگیزه نامه “سوزان”، متقاضی آن رشته را هنوز در ذهن دارد. “سوزان” چنین نوشته بود: “وقتی ۱۱ سال داشتم، «گرچن» عمه بزرگ من رفت از دنیا رفت. اما چیزی برایم باقی گذاشت که مسیر زندگی مرا تغییر داد: یک کتابخانه با حدود پنج هزار کتاب. بهترین روزهای عمر من با مرتب کردن و خواندن این کتاب‌ها سپری شد. از آن زمان، من تصمیم گرفتم یک کتابدار باشم.”

این مثال علاوه بر اشتیاق وصف‌ناپذیر سوزان برای کتاب خواندن، تلاش او برای مراقبت از کتاب‌ها را به شیوه‌ای منحصر به‌ فرد نشان می‌دهد. از طرف دیگر سوزان انگیزه‌نامه‌ای نوشته است که با انگیزه‌نامه‌های دیگر متفاوت است چرا که تجربه شخصی خود را در آن یادآور شده است.

چگونه انگیزه‌نامه‌ای بنویسم که تکراری نباشد؟

چگونه انگیزه‌نامه‌ای بنویسم که در عین خلاقیت و نوآوری، اطلاعات ضروری را نیز در اختیار دپارتمان پذیرش دانشگاه قرار دهد؟

پاسخ این سؤال بسیار ساده است. هر دانشگاهی، از دانشجویان انتظار دارد که به مجموعه ای از سؤالات اساسی پاسخ دهند. دانشگاه ها مستقیماً این سوالات را از شما نمی پرسند، اما انتظار دارند به آن پرسش‌ها پاسخ دهید. نمونه هایی از این پرسش ها به قرار زیرند:

• قصد دارید در چه رشته ای ادامه تحصیل دهید؟
• چرا علاقمندید فقط در این رشته به تحصیل خود ادامه دهید؟
• چرا این دانشگاه را برای ادامه تحصیل خود انتخاب کردید؟ چه ویژگی منحصر به فردی در دانشگاه ما می‌بینید؟
• چرا این کشور را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده اید؟ چه ویژگی خاصی در این کشور می‌بینید؟
• تا به حال در رشته‌ مورد نظرتان، چه میزان مطالعه و یا تجربه های عملی داشته اید؟
• اگر در گذشته در این رشته تجربه‌هایی را اندوخته‌اید، اکنون به دنبال به دست‌آوردن چه مهارت‌های بیشتری هستید؟
• برنامه شما برای بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه چیست؟
• آیا مایلید بعد از فارغ‌التحصیلی کار کنید و یا اینکه به تحصیلات آکادمیک خود ادامه دهید؟
• انتظارات شما از ادامه تحصیل در دانشگاه چیست؟
• آیا مایلید تحت نظر یک استاد خاص به تحقیق و مطالعه بپردازید؟ اگر پاسخ شما مثبت است، دلایل انتخاب آن استاد را بیان کنید.
• علاوه بر تحصیلات و کار، چه سرگرمی‌ها و علائقی دارید؟ راجع به ویژگی های شخصیتی منحصر به فرد خود توضیح دهید؟

این‌ها از جمله سؤالاتی است که باید پیش از نوشتن انگیزه‌نامه از خود بپرسید. پاسخ هرکدام از این پرسش‌ها را جداگانه نوشته، و سپس مجموع آن‌ها را به شکل داستانی بنویسید که خواندنش برای دپارتمان پذیرش جذاب باشد. به یاد داشته باشید، به استثنای برخی رشته‌های محدود، شما مصاحبه‌ای با دپارتمان پذیرش نخواهید داشت، در نتیجه انگیزه‌نامه شما تنها راهی است که می‌توانید از طریق آن دپارتمان پذیرش دانشگاه را تحت‌تأثیر قرار دهید. شما باید داستان خود را به بهترین نحو بیان کنید، طوریکه به اندازه کافی توجه دپارتمان پذیرش را به شما جلب کند.

راهکارهایی برای نوشتن انگیزه‌نامه خوب

برای نوشتن انگیزه‌نامه، رعایت مجموعه ای از راهکارها ضروری می‌باشد. در ادامه برخی از این راهکارها توضیح داده خواهد شد:

1- داستان بنویسید، نه بیانیه

شما بین خواندن رمان و یا روزنامه کدام را ترجیح می‌دهید؟ بی شک در اغلب موارد رمان را ترجیح خواهید داد. زیرا زمانیکه روزنامه می‌خوانید، تنها با مجموعه ای اخبار مواجه می‌شوید، ولی رمان با بیانی ادبی، احساسات شما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. ما داستان‌ها را راحت‌تر از بیانیه‌ها به خاطر می‌سپاریم، زیرا داستان‌ها با ما ارتباط برقرار می‌کنند، اما بیانیه‌ها نه. قطعاً دپارتمان پذیرش، انگیزه‌نامه‌ای را که به شکل داستان بیان شده، راحت‌تر به خاطر می‌سپارد. با داستانی که مختص خودتان است دپارتمان پذیرش را تحت‌تأثیر قرار دهید.

2- داستان هایتان را با اطلاعات کمّی بنویسید

داستان شما در عین حال باید منبع مناسبی از اطلاعات مربوط به شما باشد. داستان شما نباید فقط شامل اطلاعات کیفی باشد و باید برخی از اطلاعات به صورت کمّی و عددی نیز بیان شود تا داستانتان عمق پیدا کند. برای مثال این دو توصیف را مقایسه کنید:

“در دورانی که مهندس بودم، به عنوان معلم ریاضی، به یک NGO کمک می‌کردم. در آن دوران مفاهیم پایه ای ریاضی را به دانش‌آموزان می‌آموختم.”

این جملات در عین حال که کامل هستند، اطلاعات جامعی را در اختیار خواننده قرار نمی‌دهند. شما باید از جملاتی استفاده کنید که میزان تاثیرگذاری شما را روی دانش آموزان نشان دهد. بنابراین می‌توانید تغییرات کوچکی به جمله‌هایتان بدهید:

“در طی دو سالی که مهندس بودم به گروه مدرسان ریاضی، که متعلق به یک NGO بود پیوستم. در آنجا بخشی از وظایف مربوط به تدریس ریاضی را به عهده داشتم. بعد از ۱۰ ماه، در بیش از ۳۰ کلاس، به تدریس دروس ریاضیات پایه مانند جبر و هندسه پرداختم. آن سال، همه دانش‌آموزانی که شاگرد من بودند، در ریاضی نمره A گرفتند. این یکی از بزرگ‌ترین افتخارات زندگی من است.”

تفاوت دو جمله را احساس کردید؟ با بیان جزئیات و اطلاعات کامل، داستان خود را واقعی‌تر و زیباتر بیان کنید.

3- روی موضوعات خاص تمرکز کنید

باید اطمینان حاصل کنید هر آنچه را که در انگیزه‌نامه خود بیان می‌کنید، بسیار مشخص باشد. هر آنچه را می‌گویید باید به جزئیات آن نیز بپردازید. مثلاً فقط نگویید “من این رشته را امتحان کردم، چون به آن علاقه‌مندم.” به وضوح توضیح دهید که چرا به این رشته علاقه دارید، چه چیز باعث شده که این رشته را برای تحصیل و ادامه زندگی خود انتخاب کنید. از بیان جملات ایده‌آلی و ذهنی مانند “می‌خواهم دنیا را تغییر دهم” بپرهیزید. جملات خود را ساده، و به نحوی بیان کنید که در خاطر بماند.

4- انگیزه نامه خود را با لحن رسمی اما در عین حال محاوره ای بنویسید

تقریباً تمام انگیزه‌نامه ها از لحاظ لحن به دو دسته تقسیم می‌شوند: کاملاً رسمی، کاملاً دوستانه. در لحن رسمی اینطور به نظر می‌رسد که برای نیروی نظامی نامه نوشته‌اید. در انگیزه‌نامه های با لحن محاوره ای نیز به نظر می‌رسد ایمیل دوستانه‌ای را به دوستی صمیمی فرستاده‌اید. دانشجویان اغلب تصور می‌کنند اگر از لحن رسمی استفاده کنند، انگیزه‌نامه‌شان از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود. در مقابل دانشجویانی هستند که تصور می‌کنند، لحن دوستانه مناسب‌تر است. اما با یک نگاه می‌توان فهمید که هیچ‌ یک از این دو، روش‌های مناسبی برای نوشتن انگیزه‌نامه نیستند. لحن محاوره‌ای بهترین و امن‌ترین راه نوشتن انگیزه‌نامه است. طوری بنویسید مثل اینکه دارید با کسی صحبت می‌کنید، اما از نوشتن جملات غیرجدی نیز بپرهیزید.

پس از رعایت همه این موارد، با اساتید و دوستان خود مشورت کنید و بخواهید که متن را بخوانند و اصلاح کنند. فراموش نکنید که یک انگیزه‌نامه خوب بارها و بارها اصلاح شده است.